Opkomen voor jongerenrechten in tijden van een pandemie
3 maart vond ons eerste online inspiratiemoment plaats voor secundair onderwijs: ‘Jongerenrechten in uitdagende tijden’. We gingen aan de slag met enthousiaste leerkrachten om goede praktijken en oplossingen uit te wisselen voor de verschillende uitdagingen waar we het afgelopen jaar mee te maken kregen.
Met een korte, ludieke quiz werd de huidige kennis over kinder- en jongerenrechten getest. Gelukkig wist iedereen dat het Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) een verdrag is dat de specifieke rechten van kinderen erkent en beschermt. Goed begonnen, half gewonnen! Aan de hand van de kinderrechtenschijf van Kinderrechtenscholen / School 4 Rights en voorbeelden uit de actualiteit, werd vervolgens duidelijk hoe kinder- en jongerenrechten door de Covid-19 situatie steeds meer in het gedrang komen. Een gevoel van eenzaamheid, jongeren die uit de boot dreigen te vallen doordat ze geen computer of stabiele internetverbinding hebben, een toename van huiselijk geweld, etc. Het zijn slechts drie voorbeelden van de grote impact van de pandemie op onze jongeren.
Elke aanwezige leerkracht werd het voorbije jaar wel met een van deze problemen geconfronteerd. Door erover in dialoog te gaan werd voor leerkrachten bevestigd dat ze niet de enigen zijn met deze uitdagingen en konden ze extra ideeën opdoen om toe te passen in hun eigen schoolcontext.
Vervolgens gingen de deelnemers in break-outrooms aan de slag om voor de verschillende clusters van kinderrechten voorbeelden te zoeken uit hun eigen schoolcontext. Meermaals kwam naar voren dat kwetsbare jongeren nood hadden aan extra ondersteuning en dat problemen en spanningen thuis aan de oppervlakte kwamen. Scholen schoten daarbij te hulp met extra computers, meer opvolging van leerlingen op lesvrije dagen, er werd gepuzzeld om te zorgen dat leerlingen niet op dezelfde momenten online les hadden en voor sommige leerlingen werd de mogelijkheid gecreëerd om toch voltijds naar school te kunnen gaan.
Hoewel er veel inspanningen gedaan worden in de scholen, gaven leerkrachten ook aan dat de moeilijke omstandigheden waarmee bepaalde leerlingen te maken krijgen vaak nog onderbelicht blijven. Iemand gaf zelfs aan dat 15-20% van de leerlingen moeilijk te bereiken is en onder de radar blijft. Allemaal voorbeelden die aantonen hoe moeilijk het is om kwaliteitsvol onderwijs, veiligheid en bescherming, gezonde levensomstandigheden en non-discriminatie te blijven garanderen voor alle kinderen en jongeren.
Ten slotte gaven Nele van BuSO Don Bosco in Halle en Dirk van Busleyden Atheneum - Campus Zandpoort nog uitgebreid toelichting bij de acties die zij ondernomen hebben op school. In BuSO Don Bosco Halle gaven ze ruimte om in onder andere de lessen bouw, lassen, hout en magazijn te praten over de Covid-19 situatie. Terwijl ze werkten aan diverse projecten, was er voor de leerlingen tijdens alle lessen ruimte voor een veilig gesprek.
Buysleyden Atheneum - Campus Zandpoort voerde een enquête uit bij de leerlingen waaruit bleek dat leerlingen meer participatie vroegen. Daarvoor stelde de werkgroep School for Rights drie actiepunten op. Ten eerste willen ze een leerlingenraad oprichten. De bedoeling is dat leerlingen met hun vragen en werkpunten terecht kunnen bij de directie, maar ook dat de directie bij de leerlingenraad kan aankloppen om hun mening over en participatie bij bepaalde dingen te vragen. Met het tweede actiepunt wil de werkgroep inzetten op de integratie van kinder- en mensenrechten in vakken zoals geschiedenis, Frans en wiskunde zodat ze niet alleen aan bod komen in vakken als godsdienst en zedenleer. Ten slotte willen ze ook evolueren naar een werking waarbij elke leerkracht een deel van de leerlingenbegeleiding op zich neemt.
Meer goede voorbeelden kan je terugvinden op onze website.
Sneller dan we wilden, gaf de timekeeper aan dat we moesten afronden. De ene leerkracht sloot af met het gevoel dat hij/zij klaar was om de uitdaging aan te gaan en met een volle rugzak mee jongerenrechten op de schoolagenda te zetten. Anderen voelden dat er nog heel wat werk aan de winkel was om de sprong te maken, maar toonden alvast hun motivatie en engagement door hier aanwezig te zijn.
Uit dit online inspiratiemoment bleek ook meer dan eens dat onze leerkrachten vandaag veerkrachtig zijn en blijvend willen werken aan het belang van kinder- en jongerenrechten bij hen op school.
