Kinderrechten in de schoolcultuur

Tijdens drie opeenvolgende schooljaren worden de directie en een kernteam van leerkrachten begeleid door coaches van Djapo en Via Don Bosco, met als ultieme doel de kinderrechten te verweven in de dagelijkse schoolcultuur. Kinderrechten worden niet enkel in de lessen geïntegreerd, maar ook in het schoolreglement, in allerhande activiteiten en in de visie van de school. Het kernteam komt vier keer per schooljaar samen om het traject te bespreken en om uit te wisselen met collega’s. De leerkrachten krijgen ook nieuwe methodieken aangereikt en dat heeft enkele belangrijke voordelen, geeft Chahid aan. “We staan langer stil bij het belang van de stem van de leerlingen en hun welzijn. De denkoefeningen bevorderen een open debatcultuur en de zoektocht naar compromissen.”

Dergelijke trajectbegeleiding vraagt van de leerkrachten natuurlijk een zeker engagement, maar dat houdt Chahid en zijn collega’s niet tegen, integendeel. “Een school draait in de eerste plaats om de leerlingen. Elk initiatief dat leerlingen helpt in hun ontwikkeling tot kritische en solidaire burgers willen wij graag ondersteunen.”

Ondernemende leerlingen, trotse leerlingen

Het traject werpt intussen zijn vruchten af en ook de leerlingen van Campus Zandpoort staan open voor het idee. “Onze campus wil graag ondernemende leerlingen vormen en dat kan enkel als de leerlingen de ruimte en vrijheid krijgen om hun ideeën uit te proberen en ze te delen met de leerkrachten. Een mooi voorbeeld zijn de projectweken waarin schooluitstappen en activiteiten mee door leerlingen georganiseerd worden. Zo organiseren leerlingen bijvoorbeeld zelf een opendeuravond waarop de school voorgesteld wordt aan toekomstige leerlingen en hun ouders en aan alle geïnteresseerden. En tijdens die avond komen ook vele ouders van onze leerlingen zelf langs om hun kroost aan het werk te zien. Enkele leerlingen ontfermen zich over de catering, een andere groep neemt de presentaties voor haar rekening, nog een ander groepje zorgt voor de reclame, enzoverder. Er wordt niets opgelegd, de jongeren krijgen de vrijheid om zelf het heft in handen te nemen. De leerkrachten treden op als coach. We zien dat de leerlingen uiteindelijk heel fier zijn op wat ze gerealiseerd hebben. De ouders die op bezoek komen, zien dat ook en voelen de trots van hun kinderen.”

De stem van de leerkracht

Participatie wordt op Campus Zandpoort hoog in het vaandel gedragen. Van de leerlingen, maar ook van de leerkrachten. Ook zij geven hun inbreng om het traject vorm te geven en zo de richting van de school mee te bepalen. “Het voordeel van het traject is dat het op maat van de scholen wordt aangeboden,” vertelt Chahid. “De coaches brengen de noden in kaart en schrijven samen met de leerkrachten een traject uit. Door nadien, op een personeelsvergadering bijvoorbeeld, samen te brainstormen over hoe we kinderrechten nog meer kunnen integreren op onze school, betrekken we ook de andere leerkrachten.”

Het integreren van kinderrechten in de school hoeft niet noodzakelijk voor extra werklast te zorgen. Het gaat er niet om méér projecten te realiseren, maar wel om bestaande dynamieken te verrijken en nieuwe manieren van werken te introduceren. “Maar je moet er als leerkracht natuurlijk wel aandacht voor hebben”, legt Chahid uit. “We doen al zo veel acties die – bewust of onbewust – gerelateerd zijn aan kinderrechten. De kunst is om elke activiteit telkens te toetsen aan de kinderrechten en die ook bij de collega’s en leerlingen bekend te maken.”

Van de meerwaarde van het traject is Chahid overtuigd: “De coaches van Djapo en Via Don Bosco komen met een andere kijk, vanuit een externe blik op de zaken. Dat is heel verrijkend, maar je moet wel een open mentaliteit hebben, je moet ervoor open staan.”

En wat als het traject afgelopen is? “Dan willen we een volwaardige, ondernemende school zijn, waar heel veel door de leerlingen zelf wordt georganiseerd. Een school waar de leerlingen zich thuis voelen, waar verbondenheid en respect is tussen de leerlingen. Kortom, een school waar dat allemaal vanzelfsprekend is.”

Dit interview kan je ook lezen in PUNT, het magazine voor leerkrachten van Djapo. Meer info over PUNT:  https://djapo.be/punt5-leerkrachten-secundair-onderwijs/