Over Educatie voor Duurzame Ontwikkeling en het belang van goede vragen

Wendy Blanckaert, leerkracht in het vijfde leerjaar en educatief medewerker bij Djapo vzw, vertelt ons meer over Educatie voor Duurzame Ontwikkeling en over het belang van goede vragen. 

Als het over EDO gaat, Educatie voor Duurzame Ontwikkeling, hoor je vaak dat leerkrachten denken dat het veel extra werk is, iets dat erbovenop komt. Hoe zie jij dat?

Bezig zijn met EDO heeft voor mij te maken met aanpak, verbreding en begeleidingsstijl. Het gaat helemaal niet om extra onderwerpen die je ook nog moet behandelen, maar wel over het klimaat dat je creëert. Je kan in je aanpak inzetten op denkvaardigheden en zo je leerlingen eigenaarschap geven over hun leren. Geef hen de kans om een onderwerp zelf te onderzoeken, in overleg met anderen en onder begeleiding van jou als leerkracht. Als kinderen hun leren mee in handen hebben, voel je dat ze meer betrokken zijn en dat ze vanuit die betrokkenheid ook echt iets willen doen. 

Als het over verbreding gaat, zie ik veel kansen in werken rond de actualiteit. Wat actueel is, leeft ook bij de kinderen en kan je vaak heel gemakkelijk koppelen aan de SDG’s of duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Actua nodigt ook uit om over de grenzen te gaan kijken. Als het leren van losstaande feiten plaatsmaakt voor een zoektocht naar verbanden, wordt leren veel boeiender. Ik ben ervan overtuigd dat leerlingen zich zo ook meer een deel voelen van de wereld, in plaats van enkel van hun eigen dorp of land. Ik gebruik systeemdenken om de leerstof in een breder perspectief te zetten. Leerlingen kunnen vanuit verschillende perspectieven naar een gebeurtenis uit de actualiteit kijken of onderzoeken welke schakeltjes allemaal verband houden met het thema. 

En tenslotte speelt ook je begeleidingsstijl een belangrijke rol. Ik stop nog steeds veel tijd in de voorbereiding van goede vragen, voor mij een van de belangrijkste taken van een leerkracht. Goede vragen zetten zoveel in gang en laten kinderen kritisch denken, probleemoplossend denken, reflecteren en nadenken over hun denken, hun waarden en concepten. Dit kan je toepassen in al je lessen, maar laat dat nu net ook interessant zijn om na te denken over duurzaamheidsuitdagingen. ‘Geldt wat ik leer of denk overal en altijd?’ is bijvoorbeeld een zeer interessante vraag. 

TIPS VAN WENDY

• Durf loslaten. Durf wat in het werkboek staat verruimen met linken naar duurzaamheid en durf het vervangen door wat echt leeft bij de leerlingen.
• Maak tijd voor verbreding, zowel binnen het verkennen van een thema als bij het bedenken van ideeën.
• Geef actualiteit een belangrijke plaats in je klas.
• Besteed meer tijd aan filosoferen, minder aan moraliserende klasgesprekken.
• Zet in op denkvragen en bereid je vragen goed voor.
• Geef de leerlingen eigenaarschap over hun leren. Laat hen onder begeleiding zelf graven.
• Wees meer een coach en minder een sturende leerkracht.