Burundese jongeren in actie
Burundese jongeren in actie

Armoede belangrijkste oorzaak voor schoolverzuim

In de nasleep van de burgeroorlog (1993-2005) kende Burundi een heel hoog armoedecijfer, wat ook een ernstige hongersnood veroorzaakte. Armoede op het platteland drijft ook vandaag nog heel wat kinderen en jongeren ertoe werk te zoeken en geld te verdienen, in plaats van naar school te gaan, om zo in de basisbehoeften van het gezin te voorzien. Dit is een van de redenen waarom zo weinig kinderen en jongeren naar school gaan, ondanks het feit dat het gratis is, en waarom zoveel kinderen en jongeren blootgesteld worden aan misbruiken zoals uitbuiting.

Meisjes de eerste slachtoffers

Verder blijft ook het percentage meisjes dat hun studie afrondt in Burundi heel laag. Dit is onder andere te wijten aan het feit dat meisjes op heel vroege leeftijd ongewenst zwanger worden, omdat er zo weinig gesensibiliseerd wordt rond seksuele opvoeding en reproductieve gezondheid. Ten gevolge hiervan verandert het leven van een studente heel drastisch wanneer ze ontdekt dat ze zwanger is, en hierin niet ondersteund wordt, waardoor ze stopt met school. Bovendien is het eigen aan de Burundese cultuur dat meisjes tot een huwelijk gedwongen worden voor een aanzienlijke bruidsschat.

Rollenspel in Burundi
Rollenspel in Burundi

Jongerenclubs voor actie

In deze context komt KIYO samen met APRODEM op voor de rechten van jongeren, door hen een stem te geven en samen met hen veranderingsprocessen in gang te zetten. In Kayanza werken we samen aan een project dat kinderrechten centraal stelt in de schoolcontext. Daarvoor werkt APRODEM strategieën en activiteiten uit die kinderen en jongeren beschermen tegen misbruik en discriminatie en die hen de kans geven hun rechten op te eisen.

Eén van deze activiteiten is het oprichten van ‘clubs scolaires’ –jongerenclubs- begeleid door een vrijwillige leerkracht. Deze clubs werken aan de participatie van jongeren. De jongeren kiezen zelf een voorzitter, een vice-voorzitter, een penningmeester,… en samen bepalen zij de verschillende activiteiten die ze willen uitvoeren en thema’s waarrond ze willen werken in de schoolcontext. De leuze van één van deze clubs is ‘solidariteit, vrede en liefdadigheid’. Naar aanleiding van berichten over  verschillende conflicten tussen de leerlingen richtte hun ‘club scolaire’ zich op conflictbemiddeling, waarna het aantal conflicten op school gevoelig verminderde. Verder zet deze club ook specifiek in op het verminderen van het aantal vroegtijdige schoolverlaters. Een andere jongerenclub zet volgende pijlers voorop: bevordering van vreedzaam samenleven, bescherming van kinderen en bestrijden van onrecht op school en thuis. Deze club voerde een sketch uit op school rond gender gerelateerd geweld, waarbij een jongen ontkende dat het kind van zijn zwangere vriendin van hem is, en de vader van het meisje haar wilde straffen. Na zulke sketches volgt steeds een discussie met de jongeren, en wordt ook de gemeenschap (andere leerkrachten, ouders, …) betrokken. Nog andere clubs werken radio-uitzendingen uit rond verschillende thema’s.

Er zijn heel wat parallellen te trekken tussen een leerlingenraad zoals we die in België kennen en de ‘clubs scolaires’ en we zijn van mening dat veel scholen in België heel wat van deze jongerenclubs kunnen leren: de hoge graad van autonomie van deze jongerenclubs, de creativiteit die aan de dag wordt gelegd om thema’s bespreekbaar te maken en de link die gemaakt wordt met de brede gemeenschap.